Zawołania szympansów mają szczególne znaczenie dla ludzkiego mózgu

5 godz. temu

Głos jest dla nas podstawowym środkiem komunikacji. Okazuje się jednak, że nasze mózgi nie są wyczulone jedynie na ludzką mowę. Naukowcy z Uniwersytetu w Genewie (UNIGE) wykazali, że niektóre obszary kory słuchowej ludzkiego mózgu w szczególny sposób reagują na wokalizacje szympansów – naszych najbliższych kuzynów zarówno pod względem filogenetycznym, jak i akustycznym. Odkrycie otwiera nowe możliwości w badaniu pochodzenia rozpoznawania głosu i poznania ewolucji mowy.



Tysiące lat temu mieszkaniec dzisiejszej Bułgarii przeżył atak lwa

wczoraj, 11:21

Lwy mieszkały na terenie dzisiejszej Bułgarii od epoki kamienia po epokę miedzi, chociaż ich szczątki rzadko spotyka się w kontekście archeologicznym. Jednak przynajmniej część z kości, które znaleziono na terenie osad epoki miedzi nosi ślady nacięć, co wskazuje, że ludzie czasami polowali na lwy, a zdobycz taka była ceniona przez społeczności osiadłe wzdłuż brzegów Morza Czarnego. Bułgarscy archeolodzy znaleźli ślady wskazujące, że nie tylko ludzie polowali na lwy, ale lwy atakowały ludzi.


Astronomowie znaleźli jedno z największych kosmicznych włókien

8 grudnia 2025, 12:45

Włókna, jedne z największych struktur w kosmosie, tworzą rozległe przypominające nici formacje galaktyk i ciemnej materii. Są jednocześnie rodzajem autostrad, po których materia i pęd są przekazywane do galaktyk. Sąsiadujące ze sobą włókna, zawierające wiele galaktyk obracających się w tym samym kierunku, same wydają się wirować. Są świetnymi układami, do badania, w jaki sposób współczesne galaktyki zyskały obecną materię oraz moment pędu. Międzynarodowy zespół naukowy odkrył właśnie jedną z największych takich struktur we wszechświecie.


Zdigitalizowany Codex Atlanticus – największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci

5 grudnia 2025, 08:23

Codex Atlanticus, największy zbiór pism i rysunków Leonarda da Vinci, rzadko jest udostępniany publiczności. Zawarte w nim zapiski powstawały w latach 1478–1518. To imponujące świadectwo geniuszu mistrza renesansu. Zawiera on informacje dotyczące inżynierii, malarstwa, geografii, fizyki, chemii, projekty odzieży czy bajki. Możemy podziwiać w nim projekty katapult i dźwigów oraz prywatne notatki Leonarda. Zbiór został skompletowany pod koniec XVI wieku przez Pompeo Leoniego i ze względu na swoje rozmiary nazwany Kodeksem Atlantyckim.


Chemikalia, z którymi na co dzień się stykamy, zaburzają pracę mikrobiomu jelit

1 grudnia 2025, 11:01

Jelita ludzi na całym świecie zamieszkuje w sumie około 4500 gatunków bakterii. U pojedynczej osoby jest to od 160 do około 1000 gatunków. Ich obecność jest nam niezbędna do życia i prawidłowego funkcjonowania. Ale nie tylko sama obecność. Jednym z kluczowych elementów jest równowaga pomiędzy poszczególnymi gatunkami. Zachwianie tej równowagi może prowadzić nie tylko do chorób układu trawienia, ale również do otyłości, chorób układu odpornościowego czy chorób psychicznych.


Pięć epok ludzkiego mózgu. Uczeni zidentyfikowali cztery punkty zwrotne w naszym życiu

28 listopada 2025, 11:58

Ludzki mózg przechodzi cztery poważne zmiany strukturalne, które wyznaczają pięć głównych epok jego życia, poinformowali naukowcy z University of Cambridge i University of Pittsburgh. Zmiany te służą różnym sposobom myślenia, dorastania, dojrzewania i ostatecznego schyłku. Badacze zauważyli je na obrazach z rezonansu magnetycznego z dyfuzją (DWI), wykonanych u 3802 osób w wieku od 0 do 90 lat.


Gdy chorujemy, mózg zmusza nas do ograniczenia kontaktów społecznych

26 listopada 2025, 13:44

U wszystkich zwierząt, w tym i u człowieka, podczas infekcji dochodzi do ograniczenia kontaktów społecznych. Kiedy jesteśmy chorzy, nie mamy ochoty wychodzić i spotykać się z innymi. Taki mechanizm chroni innych ludzi przed zarażeniem, z drugiej zaś strony, pozwala nam odpocząć w domu. Dotychczas jednak nie było wiadomo, jak działa ten mechanizm zniechęcający zwierzęta do utrzymywania kontaktów społecznych w czasie infekcji.


Całowanie pojawiło się wiele milionów lat temu i przetrwało próbę czasu?

19 listopada 2025, 12:57

Całowanie występuje u wielu gatunków zwierząt, ale z ewolucyjnego punktu widzenia to zagadka. Niesie ze sobą ryzyko transmisji chorób, a nie daje oczywistych korzyści. W wielu ludzkich kulturach ma ono znaczenie emocjonalne czy społeczne, ale nauka nie przywiązywała zbyt wielkiej wagi do ewolucyjnej historii tego gestu. Matilda Brindle (University of Oxford), Catherine F. Talbot (University College London) oraz Stuart West (Florida Institute of Technology), przeprowadzili pierwsze badania, w ramach których zrekonstruowali ewolucję pocałunku wykorzystując podejście międzygatunkowe i drzewo ewolucyjne naczelnych. Doszli do niezwykle interesujących wniosków.


Uzyskano najstarsze RNA. W tkankach mamuta widać ślady stresu z powodu ataku lwów

18 listopada 2025, 17:36

Badania DNA zrewolucjonizowały naszą wiedzę o współczesnych i dawno wymarłych organizmach. Najstarsze DNA pochodzące od pojedynczego osobnika, jakie udało się zbadać, liczy sobie 1,2 miliona lat. Najstarsze zaś DNA środowiskowe pochodzi zaś sprzed 2 milionów lat. Jednak opierając się na samym tylko DNA nie potrafimy obecnie określić rodzaju tkanki, dynamiki ekspresji genów czy aktywności genów. Te informacje zapisane są w RNA. Badacze z Uniwersytetu w Sztokholmie są pierwszymi, którym udało się wyizolować i zsekwencjonować RNA z epoki lodowej. To najstarsze zbadane RNA pochodzi od mamuta, który żył około 39 000 lat temu.


W końcu zaobserwowano koronalny wyrzut masy na gwieździe innej niż Słońce. Był potężny

13 listopada 2025, 15:18

Międzynarodowy zespół naukowy zdobył pierwszy dowód na koronalny wyrzut masy (CME) na gwieździe innej niż Słońce. CME, słoneczne erupcje, podczas których olbrzymie ilości materiału są wyrzucane w przestrzeń kosmiczną, są często obserwowanym zjawiskiem. Wpływają one na pogodę kosmiczną, pozwalają nam podziwiać zorze polarne i nie ma najmniejszych powodów, dla których zjawiska takie nie miałyby zachodzić na innych gwiazdach. Dotychczas jednak nie udało się zdobyć bezsprzecznego dowodu na ich istnienie. Udało się to dopiero dzięki kosmicznemu obserwatorium NMM-Newton Europejskiej Agencji Kosmicznej i europejskiemu międzynarodowemu interferometrowi LOFAR, którego 3 stacje znajdują się w Polsce.


Zostań Patronem

Od 2006 roku popularyzujemy naukę. Chcemy się rozwijać i dostarczać naszym Czytelnikom jeszcze więcej atrakcyjnych treści wysokiej jakości. Dlatego postanowiliśmy poprosić o wsparcie. Zostań naszym Patronem i pomóż nam rozwijać KopalnięWiedzy.

Patronite

Patroni KopalniWiedzy